Ocet balsamiczny to jeden z najpopularniejszych dodatków do sałatek, bruschetty, marynat, mięs i innych potraw. Badania pokazują, że ma jedne z najbardziej nieoczekiwanych korzyści zdrowotnych.
Ocet balsamiczny jest bardzo ciemny, skoncentrowany i intensywnie aromatyczny. Jest produkowany we Włoszech z moszczu winogronowego, a następnie mielony razem ze skórką, sokiem, nasionami i łodygami jagód. Ten wszechstronny produkt to najlepszy przyjaciel szefa kuchni. Jakie ma właściwości i zastosowanie? Czytaj dalej, aby się tego dowiedzieć.
Ocet balsamiczny to przyprawa stosowana jako marynata i sos. Historia tego produktu liczy setki lat. Już w 1046 roku książę bawarski Henryk II Kłótnik otrzymał małą beczkę z octem balsamicznym. To zapoczątkowało popularność tego dodatku wśród szlacheckich rodzin Włoch i Europy. Bogate rody wytwarzały ocet balsamiczny według własnych specjalnych receptur, niuanse manufaktury były utrzymywane w tajemnicy i przekazywane następnym pokoleniom.
Początkowo unikalne właściwości octu balsamicznego były wykorzystywane wyłącznie do celów medycznych: łagodziły ciężkie stany zapalne i były stosowane w terapii przeciwdrobnoustrojowej. Jego kulinarne właściwości odkryto znacznie później. Mieszkańcy prowincji włoskich dodawali kilka kropel do różnorodnych potraw, wierzyli, że przedłuża to ich młodość i zapewnia długowieczność. Według starej legendy sam Casanova używał octu jako afrodyzjaku.
Prawdziwy ocet balsamiczny jest produkowany we włoskich prowincjach Modena i Reggio Emilia. Często jest mylony z octem winnym, ale technologia produkcji octu balsamicznego jest zupełnie inna. Według tradycyjnej receptury jest produkowany na bazie soku ze specjalnych słodkich odmian białych winogron i dojrzewa w beczkach od 3 do 25 lat. Najdroższy ocet balsamiczny jest oczywiście najstarszy. Drogi ocet musi dojrzewać co najmniej 12 lat. Produkt jest bardzo ciemny, ma słodki owocowy aromat i gęstą konsystencję.
Ale oprócz drogich odmian istnieje także wersja octu balsamicznego produkowanego na masową skalę. Cały proces wytwarzania jest o wiele szybszy, ale taki ocet nie może długo stać. Efektem jest produkt zbliżony smakiem do tradycyjnego octu balsamicznego.
Istnieje również odmiana tego produktu, która jest mieszanką octu balsamicznego tradycyjnego i przemysłowego. Ma bogatszy i głębszy smak, ale jest bardziej dostępna dla konsumentów.
Współcześni Włosi, podobnie jak ich przodkowie, bardzo cenią ten kulinarny dodatek, a specjalne odmiany, które dojrzewają przez kilka stuleci, są dziedziczone jako cenny posag panny młodej. Wiele przepisów na włoskie potrawy zawiera ocet balsamiczny.
Ocet balsamiczny słynie z niskiej zawartości kalorii, cennych pierwiastków śladowych oraz zdolności do tłumienia patogennej mikroflory w organizmie. Zawarte w tym produkcie potas, fosfor, wapń, magnez, sód, żelazo i mangan korzystnie wpływają na naczynia krwionośne i tkankę kostną. Witaminy z grupy B stabilizują układ nerwowy i aktywność mózgu, a polifenole to jedne z najlepszych antyoksydantów, które też poprawiają pracę serca.
Ocet balsamiczny zawiera składniki przeciwbakteryjne, kwas octowy i przeciwutleniacze. Substancje te pomagają poprawić ogólny stan zdrowia. Kilka rodzajów octu może pomóc pozbyć się trądziku. Nie należy jednak nakładać octu balsamicznego na twarz, ponieważ może on pozostawiać ślady w postaci plam i przebarwień.
Ocet balsamiczny spożywany z jedzeniem pomaga kontrolować poziom cukru we krwi. W jednym badaniu oceniającym kliniczne działanie różnych rodzajów octu wykazano hipoglikemiczny (obniżający poziom cukru) wpływ octu balsamicznego. Oznacza to, że po jego spożyciu poziom glukozy nie wzrasta tak gwałtownie po posiłku.
Kwas octowy jest aktywnym składnikiem octu balsamicznego. Kwas ten zawiera probiotyki, które mają korzystny wpływ na trawienie.
Ocet balsamiczny może obniżyć poziom cholesterolu dzięki działaniu obecnych w nim przeciwutleniaczy. Neutralizują szkodliwe komórki zwiększające poziom cholesterolu.
Probiotyki (pożyteczne żywe bakterie) zawarte w occie balsamicznym mogą również przedłużyć uczucie sytości. Niektóre badania sugerują, że ludzie, którzy spożywają ocet na śniadanie, jedzą mniej w ciągu dnia.
Od wielu lat ocet balsamiczny był stosowany do leczenia ran. Uważa się, że ten produkt ma właściwości przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Jednak nie zostało to dobrze zbadane.
W większości przypadków ocet balsamiczny jest bezpieczny do spożycia. Należy jednak dodać, że w niektórych przypadkach jego stosowanie może się wiązać z ryzykiem. Dotyczy to przede wszystkim reakcji alergicznych, a także spożycia zbyt dużej ilości tego produktu, w wyniku czego może się pojawić:
Aby zapobiec takim reakcjom, stosowanie octu balsamicznego należy ograniczyć do 2 łyżek stołowych dziennie.
Fot. Brent Hofacker/Adobe Stock
